„MANRESA” – Dom Formacji Stałej jest odpowiedzią na zachęty Kościoła do organizowania domów i programów formacji ciągłej kapłanów, w których panuje atmosfera „sakramentalnego braterstwa”.

Idąc za wskazaniami Kościoła, chcemy służyć pomocą kapłanom na różnych etapach ich posługiwania. Proponujemy pomoc i formację w wymiarze duchowym i ludzkim, zwłaszcza tym, którzy pragną pogłębić swoją relację z Jezusem lub doświadczają kryzysów lub jak stwierdzają dokumenty, doświadczają trudności i „chorób” posługiwania kapłańskiego (RFIS – 2016, nr 84)1.

Dokumenty Kościoła stwierdzają, że jednym ze środków skutecznych i odpowiednich formacji stałej są rekolekcje przeżywane w odosobnieniu i milczeniu. Są one czasem uprzywilejowanym spotkania z Panem, pomocą w rozeznawaniu i dokonywaniu rewizji życia i posługiwania kapłańskiego.
Pomocą w realizacji celów formacji stałej są proponowane w „Manresie” różne formy rekolekcji ignacjańskich.

Rekolekcje 30 dniowe (prowadzą o. Krzysztof Dyrek SJ, o. Kazimierz Trojan SJ, o. Tomasz Oleniacz SJ)

Ćwiczenia duchowe świętego Ignacego są rozłożone, w zależności od tematyki, na tak zwane cztery tygodnie, trwają około 30 dni. Są one dla tych, którzy chcą poznać, rozeznać wolę Bożą i ją realizować w swoim życiu. By tak się stało, powinni wcześniej uporządkować siebie i swoje życie (ĆD, 1.21).

Rekolekcje trzydziestodniowe wydają się być najlepszą propozycją, na którą warto znaleźć przynajmniej raz w życiu czas, by się nie tylko odnowić duchowo, odkrywając na nowo swoją tożsamość ucznia Jezusa, ale także rozeznać i zweryfikować swoją posługę kapłańską. Warto je odprawić na początku formacji ciągłej lub na dalszych jej etapach, zwłaszcza gdy różne „choroby kapłańskie” tego okresu osłabiają miłość księdza do Jezusa i zapał apostolski.

Godziny spędzone na modlitwie, w umartwieniu i milczeniu, w poddaniu się działaniu Ducha Świętego, są przeżywane w samotności, ale także w obecności i towarzystwie dającego Ćwiczenia.

Ćwiczenia nazywane są szkołą modlitwy i uczuć. Uczą bowiem różnych form modlitwy i rozeznania duchów, ale także pomagają uporządkować uczucia nieuporządkowane, które przeszkadzają w pójściu za Jezusem. Podczas 30 dni zawiązuje się więź osobowa sługi ze swoim Panem, przyjaciela ze swoim Przyjacielem. Wszystko dokonuje się w dynamice pragnienia magis: więcej kochać Jezusa, więcej i lepiej Mu służyć, bardziej Go naśladować.

Rekolekcje ośmiodniowe

Pomocą w rozpaleniu ducha, ożywieniu charyzmatu kapłańskiego czy leczeniu „chorób kapłańskich” są także ośmiodniowe rekolekcje, zwłaszcza pierwszego i drugiego tygodnia. Te dwa tygodnie Ćwiczeń mogą być najbardziej pomocne i wykorzystane w formacji ciągłej.

Pierwszy tydzień rekolekcji ignacjańskich dla kapłanów (prowadzi K. Dyrek SJ)

Głównym tematem tego tygodnia jest przeżycie tajemnicy zła, grzechu, miłosierdzia i przebaczenia. Ignacy proponuje powrót do grzesznej przeszłości, by ją zrozumieć, by się nią zawstydzić i dzięki temu zapragnąć nawrócenia i innego życia. To spotkanie z przeszłością dokonuje się na modlitwie, w konfrontacji ze słowem Bożym, a więc w spotkaniu z miłosiernym Ojcem, który nas zbawia w Jezusie. Chodzi o przypominanie sobie nie tylko grzechów własnych i trudnych momentów życia, ale także tego, co było w nim piękne, dobre i wyzwalające.
Przeżycie rozważań pierwszego tygodnia pomaga podjąć doświadczenie własnej słabości, rozumianej jako grzech, nałogi, niedojrzałości i to wszystko, co stanowi ciemną stronę życia księdza.
Właściwe zrozumienie przeszłości ma pomóc lepiej odczytać teraźniejszość i z większą nadzieją patrzeć na swoją przyszłość. Kto bowiem nie zna i nie rozumie swojej przeszłości, jest skazany na jej powtarzanie.

Drugi tydzień rekolekcji ignacjańskich dla kapłanów (prowadzi K. Dyrek SJ)

Rozważania tego tygodnia, które koncentrują się na życiu i działalności Jezusa, mają rekolektantowi pomóc w dokonaniu wyboru życiowego lub w zreformowaniu życia według planów, zamiarów i pragnień Mistrza. W centrum stawiają Syna, który ciągle pełni wolę Ojca i powołuje rekolektanta do naśladowania.

Tydzień ten zaprasza do pójścia za Chrystusem na drodze radykalizmu, ogołocenia ze wszystkiego. Ukazuje Jezusa, który zaprasza do naśladowania Go w ubóstwie, pokorze i wzgardzie (ĆD, 98). Jest dla tych duchownych, którzy chcą postępować w dobru, wznosić się z dobrego ku lepszemu, postępować w gorliwości (ĆD, 315.335); pragną też uporządkować, zreformować swoje życie i posługę kapłańską według pragnień i zamiarów Pana (ĆD, 16.189).

Reguły rozeznawania duchów tego tygodnia (ĆD, 328-336) podają wskazówki i rady pomagające rozpoznać działanie złego ducha, gdy nas kusi, proponując dobre pragnienia i dając pocieszenia. Kusi nas w sposób ukryty, trudny do zauważenia (ĆD, 326). Drugi tydzień to szkoła bardzo subtelnego rozeznawania duchowego. Trzeba bowiem rozeznawać w subtelnych pokusach „pod pozorem dobra” (ĆD, 10), czyli obecnych w dobrych myślach, pozytywnych uczuciach i poruszeniach, pocieszeniach i proponowanych wyborach.

Drugi tydzień pozwala także stawić czoło innym „chorobom” posługi kapłańskiej, takim jak pokusa funkcjonariusza, bogactwa, kariery oraz problemom z czystością w celibacie. Jest on dobrym czasem dla tych, którzy osłabli z powodu różnych nieuporządkowanych przywiązań. Pragną być bardziej wolni, bezinteresowni w życiu i służbie dla Jezusa. Chcą odnowić swoją miłość i więź z Jezusem, by Go bardziej kochać i szukać Jego woli w swoim życiu, posługiwaniu i pełnić ją każdego dnia.

Rekolekcje dla kapłanów po 35 roku życia („O zmęczonym Samarytaninie”) (prowadzi K. Dyrek SJ)

Samarytanin to człowiek, który poświęca się bezinteresownie dla innych. Daje z siebie Jezusowi więcej. Służąc z oddaniem doświadcza zmęczenia, niewdzięczności i rozczarowania.
Ta seria rekolekcji jest adresowana do księży, zwłaszcza do tych, którzy poświęcając się z oddaniem i miłością innym, tracą sens i wartość tego, co robią. Doświadczają rozczarowania, zmęczenia i bezsensu posługiwania. Osłabienie wiary i zapału, utrata entuzjazmu, to przejawy słabszej gorliwości, osłabienia ducha i wewnętrznego wypalenia.

Refleksja i modlitwa nad wypaleniem wewnętrznym kapłanów jest proponowana według dynamiki Ćwiczeń duchowych i odwołuje się do refleksji psychologicznej.

Rekolekcje dla kapłanów po 45 roku życia – rekolekcje Kleofasa („A myśmy się spodziewali” – Łk 24, 21) (prowadzi K. Dyrek SJ)

Rekolekcje te są proponowane kapłanom, którzy po latach służenia Jezusowi i ludziom, odczuwają radość, dumę, ale także smutek i rozczarowanie. Jest to dobry czas, by spojrzeć na drogę przebytą za Jezusem w kluczu trzeciego i czwartego tygodnia Ćwiczeń, a więc w duchu tajemnicy krzyża, śmierci i zmartwychwstania Jezusa. Spotkanie ze Zmartwychwstałym , podobnie jak Kleofasowi w drodze do Emaus, pozwala właściwie spojrzeć na swoje rozczarowania sobą, ludźmi i Jezusem.

Wprowadzenia do modlitwy i refleksja psychologiczna pomaga spojrzeć na kapłaństwo nie tylko w wymiarze duchowym, ale także ludzkim. Codzienne 45 minutowe rozmowy z prowadzącym pozwolą omówić i przeanalizować swoją drogę z Jezusem i spisać własne „zapiski Kleofasa”.

Oprócz różnych form rekolekcji ignacjańskich proponujemy księżom także uczestnictwo w innych propozycjach formacyjnych „Manresy”.

Comiesięczne dni skupienia dla księży

Skupienia odbywają się w atmosferze milczenia i modlitwy. Rozpoczynają się w każdą pierwszą niedzielę miesiąca o godzinie 17. Kończą się w poniedziałek o godzinie 18. Tematyka skupień jest przeżywana w formie różnorakich spotkań: ze Słowem, ojcami pustyni i ojcami Kościoła, Kościołem.

Kurs kierowników duchowych

Kurs jest przeznaczony przede wszystkim dla księży i sióstr zakonnych. Pragniemy nim objąć jak najszerszą grupę osób i dlatego proponujemy comiesięczne spotkania weekendowe. Chcemy uczyć i pomagać jak być, stawać się kierownikiem duchowym. Program kursu obejmuje tematykę teologiczną, duchową i psychologiczną kierownictwa duchowego.
W trakcie kursu proponujemy formację osobistą kierowników, na którą składają się: ocena osobowości, poznanie siebie, trening interpersonalny oraz rekolekcje ignacjańskiej z prowadzeniem indywidualnym.

Zajęcia mają charakter teoretyczny i praktyczny. Podczas nich są podejmowane następujące tematy: odróżnianie problemów duchowych od osobowych, rozeznanie duchowe, rozeznawanie powołania; prowadzenie osób postępujących na drodze życia duchowego, ale także w kryzysach, uzależnieniach, z problemami seksualnymi i zaburzeniami psychicznymi. Będziemy uczyć jak słuchać innych, prowadzić rozmowy i uczyć pracy nad sobą.

Kurs rozpoczyna się od lutego 2019 i trwa dwa lata. Zajęcia odbywają się w każdą trzecią sobotę miesiąca – początek w piątek o godzinie 17; zakończenie w sobotę o 18.

Prowadzący K. Dyrek SJ i współpracownicy oraz zaproszeni wykładowcy Szkoły Formatorów, działającej przy Akademii Ignatianum w Krakowie.

Program formacji dla tych, którzy ustali w drodze

Pragniemy pomagać księżom, i seminarzystom , którzy przeżywają kryzysy duchowe i osobowe. Program jest prowadzony indywidualnie i dostosowany do potrzeb i możliwości osoby. Czas pobytu i trwania jest zależny od potrzeby. Celem programu jest pomóc spotkać się z Bogiem, sobą samym i drugim. Zawiera propozycję różnorakich form rekolekcji ignacjańskich z prowadzeniem indywidualnym, kierownictwo duchowe oraz pomoc psychologiczną i terapeutyczną.

W ramach tego projektu proponujemy intensywny dwumiesięczny program duchowo – terapeutyczny z prowadzeniem indywidualnym przez kierowników duchowych i psychologów. Program duchowy obejmuje Fundament oraz 1 i 2 Tydzień Ćwiczeń duchowych. Psychologiczny zaś jest proponowany metodą indywidualnych spotkań oraz warsztatów grupowych, podczas których jest podejmowana problematyka poznania siebie, uzależnień, relacji interpersonalnych, kryzysów.

Do rozpoczęcia projektu potrzeba 8 – 10 osób.

Trening interpersonalny

Kilkudniowy trening interpersonalny jest proponowany dla księży i osób w formacji. Jest metodą pracy grupowej ukierunkowanej na poznawanie siebie w relacjach społecznych. Uczestnicy treningu mają okazję praktycznie zbadać swoje funkcjonowanie w sytuacjach interpersonalnych, pogłębić świadomość swoich mocnych i słabszych stron w kontaktach z innymi ludźmi.

W toku pracy grupy akcentowane są techniki zwiększające umiejętność komunikacji interpersonalnej w wyrażaniu uczuć, potrzeb i poglądów oraz współpracy w zespole. Istotnym elementem doświadczeń treningowych jest wzrost rozumienia i poszanowania dla różnic w postawach i poglądach ludzi.

Do rozpoczęcia projektu potrzeba 8 – 10 osób.

Propozycja poznania własnej osobowości

Księżom i osobom formowanym proponujemy przeprowadzenie oceny osobowości, aby pomóc w lepszym poznaniu i zrozumieniu siebie.

Na proces poznania siebie składa się kilka parogodzinnych spotkań indywidualnych, podczas których mamy możliwość spojrzeć na swoje życie i powołanie nie tylko z perspektywy teraźniejszości, ale także lepiej je zrozumieć w kontekście własnej przeszłości.

Poznanie i zrozumienie siebie pomaga w uporządkowaniu tego, czego nie widzimy, co w nas jest niedojrzałe i utrudnia danie hojnej odpowiedzi Jezusowi na powołanie otrzymane.
Jest również narzędziem pomocnym w pracy nad sobą. Pomaga odpowiednio przeprowadzić rachunek sumienia ogólny i szczegółowy.

Weekendowe spotkania z sobą samym – „Spotkać siebie, by pokochać Ciebie”

Podczas weekendowych sesji proponujemy spotkania z sobą samym, a więc osobistą historią życia, osobowością, uczuciowością i tym wszystkim w nas, co jest nieznane i wymaga poznania i zrozumienia.

Rekolekcje ignacjańskie z indywidualnym prowadzeniem

Rekolektant odprawia je „indywidualnie” – sam, pod kierunkiem dającego ćwiczenia duchowe. Tematyka i program rekolekcji jest dostosowywany do potrzeb oraz możliwości ludzkich i duchowych osoby.